Η 23η Σεπτεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Νοηματικών Γλωσσών, αποτελεί μια υπενθύμιση ότι η επικοινωνία δεν είναι προνόμιο, αλλά θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα.
Για εκατομμύρια ανθρώπους με ακουστικές αναπηρίες σε όλο τον κόσμο, οι νοηματικές γλώσσες αποτελούν το βασικό μέσο, με το οποίο μπορούν να εκφράσουν σκέψεις, συναισθήματα, να συμμετάσχουν στην κοινωνική ζωή και να συνδεθούν με τον κόσμο ισότιμα.
Οι νοηματικές γλώσσες είναι αυτόνομες, με δική τους γραμματική και εκφραστικότητα, και δεν αποτελούν απλώς μεταφράσεις των ομιλούμενων γλωσσών.
Ωστόσο, η ημέρα αυτή δεν αφορά μόνο την αναγνώριση των νοηματικών γλωσσών. Αφορά συνολικά το δικαίωμα όλων των ατόμων με αναπηρία στην επικοινωνία και την κοινωνική συμμετοχή. Για όσους βιώνουν μια μορφή αναπηρίας για πρώτη φορά, η εμπειρία αυτή είναι βαθιά ανατρεπτική. Συχνά συνοδεύεται από σοκ, άρνηση, θυμό ή κατάθλιψη πριν οδηγήσει, με τον χρόνο και την υποστήριξη, στην αποδοχή και την προσαρμογή. Πρόκειται για μια διαδικασία που μοιάζει με το πένθος, αφού το άτομο καλείται να θρηνήσει για την απώλεια κάποιων ικανοτήτων ή προσδοκιών, αλλά και να επαναπροσδιορίσει την ταυτότητά του.
Στην πραγματικότητα, η αναπηρία δεν αλλάζει το ποιος είναι ένας άνθρωπος· απλώς τον καλεί να ανακαλύψει νέες δυνάμεις και αξίες. Αυτό που απαιτείται είναι κατανόηση, αποδοχή και ισότιμη μεταχείριση, χωρίς στερεότυπα ή προκαταλήψεις.
Η Παγκόσμια Ημέρα Νοηματικών Γλωσσών μας καλεί να θυμηθούμε ότι η επικοινωνία, η πρόσβαση στην πληροφορία και η δυνατότητα να εκφραζόμαστε είναι το κλειδί για την κοινωνική ένταξη. Παράλληλα, μας υπενθυμίζει ότι κάθε νέα μορφή αναπηρίας είναι μια εμπειρία που μπορεί να ταρακουνήσει, αλλά και να δυναμώσει τον άνθρωπο, όταν αυτός έχει δίπλα του το κατάλληλο υποστηρικτικό πλαίσιο.
Η αναπηρία δεν καθορίζει την αξία ενός ανθρώπου. Αυτό που την καθορίζει είναι η δυνατότητα της κοινωνίας να προσφέρει ισότιμη πρόσβαση, κατανόηση και σεβασμό.
Και όσο περισσότερο μαθαίνουμε να μιλάμε –είτε με λέξεις, είτε με χέρια, είτε με πράξεις αποδοχής– τόσο πιο κοντά ερχόμαστε σε έναν κόσμο όπου κανείς δεν μένει αποκλεισμένος.