Όρια με Αγάπη: Πώς να τα θέσουμε στα παιδιά μας

Ως γονείς, όλοι θέλουμε το ίδιο πράγμα: να μεγαλώσουμε παιδιά χαρούμενα, ασφαλή και γεμάτα αυτοπεποίθηση. Κάποιες φορές όμως, όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με δύσκολες συμπεριφορές, θυμό ή άρνηση, αναρωτιόμαστε: «Μήπως είμαι πολύ αυστηρός; Ή μήπως είμαι πολύ επιεικής;». Η αλήθεια είναι πως τα όρια δεν είναι τιμωρία – είναι μια βαθιά πράξη αγάπης και φροντίδας.

Τα όρια δείχνουν στα παιδιά ότι ο κόσμος γύρω τους είναι προβλέψιμος και ασφαλής, ότι υπάρχουν κανόνες που τα προστατεύουν και τα βοηθούν να αναπτυχθούν. Είναι σαν τον φράχτη σε έναν όμορφο κήπο: δεν υπάρχει για να τα περιορίσει, αλλά για να τα προστατέψει και να τους δώσει τον χώρο να ανθίσουν με ασφάλεια. Όταν τα παιδιά γνωρίζουν τι περιμένουμε από αυτά, μειώνεται το άγχος τους και νιώθουν σιγουριά. Μαθαίνουν σταδιακά να διαχειρίζονται τις αντιδράσεις τους, να σέβονται τα όρια των άλλων και να κατανοούν τις συνέπειες των πράξεών τους.

Το σημαντικότερο είναι ο τρόπος με τον οποίο θέτουμε τα όρια. Χρειάζεται να τα εκφράζουμε με σταθερότητα αλλά και με ηρεμία. Όταν λέμε «όχι» ή εξηγούμε έναν κανόνα, δεν χρειάζεται να υψώνουμε τη φωνή μας… Η συνέπεια και ο ήπιος τόνος μιλούν από μόνα τους. Τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από τη στάση μας, όχι μέσα από τις φωνές. Είναι βοηθητικό να τους δίνουμε επιλογές εκεί που μπορούμε, ώστε να νιώθουν ότι έχουν λόγο και έλεγχο. Για παράδειγμα, αντί για «Όχι, μην το κάνεις αυτό», μπορούμε να πούμε «Μπορείς να το κάνεις έτσι ή αλλιώς». Η διαφορά στη διάθεση και στην αποδοχή είναι τεράστια.

Το ίδιο σημαντικό είναι να αναγνωρίζουμε τα συναισθήματα του παιδιού. Ένα απλό «Καταλαβαίνω ότι είσαι θυμωμένος γιατί ήθελες να συνεχίσεις το παιχνίδι» αρκεί για να νιώσει ότι το ακούμε και το σεβόμαστε. Μόνο αφού αναγνωρίσουμε το συναίσθημα, μπορούμε να υπενθυμίσουμε το όριο με ηρεμία και σταθερότητα. Έτσι, το παιδί μαθαίνει ότι όλα τα συναισθήματα είναι αποδεκτά, αλλά δεν είναι όλες οι συμπεριφορές επιτρεπτές.

Τα όρια δεν απομακρύνουν τα παιδιά από εμάς … Αντίθετα, ενισχύουν τη σχέση μας. Τα κάνουν να νιώθουν ότι μπορούν να βασιστούν σε εμάς, ότι υπάρχει συνέπεια και ασφάλεια. Και μέσα σε αυτή την ασφάλεια, ανθίζει η ελευθερία, η υπευθυνότητα και η αγάπη. Γιατί τα πιο σταθερά όρια είναι εκείνα που μπαίνουν με σεβασμό, τρυφερότητα και αληθινό ενδιαφέρον.

Όταν τα παιδιά μεγαλώνουν μέσα σε ένα περιβάλλον όπου τα όρια είναι ξεκάθαρα αλλά και γεμάτα αγάπη, νιώθουν βαθιά ασφάλεια. Ξέρουν ότι οι γονείς τους τα καθοδηγούν με σταθερότητα και κατανόηση. Έτσι, χτίζουν εμπιστοσύνη, μαθαίνουν να σέβονται και τελικά αναπτύσσονται συναισθηματικά με υγιή και ισορροπημένο τρόπο.