«Μ’ ακούς;» – Η σημασία της αναγνώρισης των συναισθημάτων των παιδιών και των εφήβων.

Η σημασία της αναγνώρισης των συναισθημάτων των παιδιών και των εφήβων

Ζούμε σε μια εποχή που όλα αλλάζουν συνεχώς και με ταχύτητα. Η καθημερινότητα είναι απαιτητική, η πληροφορία ασταμάτητη και οι ρυθμοί γρήγοροι. Τρέχουμε ολοένα και περισσότερο φορτωμένοι με ρόλους, ευθύνες και άγχη, προσπαθώντας παράλληλα να μεγαλώσουμε παιδιά. Μα στην προσπάθεια να τα κάνουμε όλα αυτά ξεχνάμε κάτι πολύ σημαντικό: να σταθούμε μια στιγμή και να τα ακούσουμε, με ενσυναίσθηση. Ξεχνάμε ότι τα παιδιά και οι έφηβοι διαθέτουν έναν εσωτερικό κόσμο γεμάτο σκέψεις και συναισθήματα που χρειάζονται χώρο και αποδοχή, για να ανθίσουν. Όχι απόλυτες απαντήσεις. Όχι τελειότητα. Όχι έτοιμες λύσεις. Μόνο αποδοχή και κατανόηση.

Δεν είναι λίγες οι φορές που τα παιδιά και οι έφηβοι στις συνεδρίες λένε με παράπονο «Κανείς δεν με καταλαβαίνει». Υπάρχουν όμως και εκείνες οι φορές που μπορεί να μην πουν κάτι. Μπορούμε να το διακρίνουμε όμως στα μάτια τους, στον τρόπο που σκύβουν το κεφάλι ή στον τρόπο που σιωπούν. Και τότε είναι που περισσότερο από κάθε άλλη φορά χρειάζεται να είμαστε παρόντες και να τους ακούσουμε ενεργητικά. Όχι για να τους δώσουμε μια λύση, καθώς δεν είναι αυτή η ανάγκη τους, ούτε για να τους υπενθυμίσουμε ποιο είναι το σωστό και το λάθος. Χρειάζεται να είμαστε εκεί, δίπλα τους για να τους ενθαρρύνουμε να εκφράζονται ανοιχτά για όσα νιώθουν, χωρίς ντροπή. Να καταλάβουν ότι οποιοδήποτε συναίσθημα είναι σημαντικό και ανθρώπινο, και όχι κάτι επικίνδυνο που θα πρέπει να αποφεύγουν. Είναι σημαντικό να νιώθουν ότι έχουν τον χώρο για να εκφραστούν και την αποδοχή για όσα αισθάνονται από τους γονείς τους.

Δεν χρειάζονται πολλά λόγια. Μόνο ένα βλέμμα, το οποίο αν είχε φωνή θα ψιθύριζε «Σε ακούω», «Αυτό που νιώθεις έχει σημασία», «Δεν είσαι μόνος σε αυτό». Εξάλλου τα παιδιά και οι έφηβοι δεν περιμένουν κάποιον γονιό-σωτήρα, έχουν ανάγκη όμως έναν γονιό, ο οποίος θα αντέχει να μείνει εκεί δίπλα τους όταν τα πράγματα δυσκολέψουν. Κάποιον που δεν θα τρομάξει και θα χωρέσει τον θυμό, τη θλίψη και τη σιωπή τους και που θα βρει το θάρρος να πει «Δεν ξέρω πώς να σε βοηθήσω αυτή τη στιγμή, αλλά είμαι εδώ. Και δεν πρόκειται να φύγω». Εάν και εμείς ως γονείς δείχνουμε στα παιδιά πως δεν φοβόμαστε το συναίσθημά μας, αλλά αντιθέτως το αγκαλιάζουμε και το αποδεχόμαστε, τότε τους δίνουμε ένα πολύτιμο μάθημα ζωής: ότι το συναίσθημα είναι ένας εσωτερικός οδηγός που χρειάζεται να ακουστεί και να τιμηθεί. Γιατί ένα παιδί που μεγαλώνει με έναν γονιό που δεν καταπιέζει αλλά κατανοεί, δεν θα χρειάζεται αργότερα να παλέψει για να «χωρέσει» το συναίσθημά του και ως κατ’ επέκταση τον εαυτό του.

Ίσως, τελικά, αυτό που χρειάζονται περισσότερο τα παιδιά μας να είναι μια αγκαλιά που θα τα χωράει όπως είναι, χωρίς να τα κρίνει. Γιατί όταν ένα παιδί νιώθει πως ο συναισθηματικός του κόσμος έχει σημασία, τότε μαθαίνει να αγαπά τον εαυτό του και να τον αποδέχεται. Κι αυτό είναι το πιο όμορφο δώρο που μπορούμε να του χαρίσουμε- την ασφάλεια ότι δεν είναι μόνο του σε αυτό το ταξίδι που λέγεται ζωή.